م:رجا نیوز
و یا اینکه اگر سر قبر والدین نرویم عاق میشویم؟
به گزارش جهان، روزنامه خراسان نوشت:
بعضي اوقات استخاره مي گيريم اما چون نتيجه استخاره آن چيزي نيست که ما مي
خواستيم به آن عمل نمي کنيم. برخي از ما حتي دچار وسواس استخاره مي شويم و
براي هر موضوعي اول از هر کاري به سراغ استخاره مي رويم. درباره اين
موضوعات و اين که استخاره گرفتن چه شرايطي دارد با حجت الاسلام و المسلمين
روح ا... رضايي از مدرسان حوزه علميه مشهد هم کلام شديم که در ادامه مي
خوانيد.
* در چه شرايطي بايد به سراغ استخاره برويم؟!
به
استخاره به دو شکل مي توان نگاه کرد. يک نگاه استخاره يعني طلب خير از خدا
کردن، وقتي انسان مي خواهد از خدا درخواست خير کند اختصاص به زمان و
موقعيت خاصي ندارد. از اين منظر هر فردي از همان اول که مي خواهد وارد يک
کار بشود بايد استخاره و يا طلب خير از خدا کند. يک نگاه دوم هم وجود دارد
که بين مردم بيشتر متداول است و آن هم اين که به فرد مي گويند شما در کاري
که ترديد داريد، برويد مشورت و تحقيق کنيد و هر کاري که به نظر براي به
نتيجه رسيدن لازم است انجام دهيد و اگر در انتهاي کار بازهم مردد بوديد و
نمي دانستيد چه کاري انجام بدهيد آن وقت از خداوند مدد بگيريد.
* استخاره درباره هر موضوعي و از ابتداي امر درست است؟!
اين
که از اول براي هر کاري به سراغ استخاره برويم جايز نيست. براي بعضي موارد
استخاره اصلاً درست نيست. مثلاً بعضي از علما استخاره درباره ازدواج را
درست نمي دانند و مي گويند جاي استخاره نيست. بعضي مواقع فرد موضوعاتي را
در نظر دارد که جاي استخاره در آن نيست. يا يک بار کسي به من گفت استخاره
بگيريد که ببينم برادرم از سفر مي آيد يا نه؟! اين موارد جاي استخاره نيست.
قرآن [در استخاره] پيشگويي نمي کند، مسير را نشان مي دهد.
* زمان خاصي هم براي استخاره توصيه شده است؟
زمان
خاص که نه اما شرايطي هست که به عنوان مثال فرد وضو بگيرد و رو به قبله
باشد، دو رکعت نماز بخواند و ذکر و يا صلواتي زير لب داشته باشد.
* براي استخاره گرفتن پيش چه کسي بايد رفت؟
در
مورد استخاره گرفتن دو مبنا وجود دارد. برخي گفته اند که اصلاً استخاره
فردي براي فردي ديگر پذيرفته نيست و هر فرد بايد براي خودش استخاره بگيرد.
اما نظر ديگر اين است که افراد مي توانند براي هم استخاره بگيرند ولي آن
فرد بايد اجازه اين کار، صلاحيت و آشنايي با علم قرآن را داشته باشد و در
بحث استخاره به قرآن بايد بداند که يک آيه در يک موضوع خاص چه بار معنايي
دارد. مي گويند فردي مي خواست پيش يکي از عرفا برود اما مردد بود به همين
خاطر استخاره گرفت و آيه «إذا زلزلت الأرض زلزالها» آمد، ترسيد و با خودش
گفت که حتماً خوب نيست و نرفت. در حالي که وقتي به آدم صاحب دلي اين
استخاره را مطرح کرد، ايشان گفتند اتفاقاً اين استخاره خيلي بجا بوده است و
ايشان اگر پيش آن عارف مي رفت متحول مي شد. در استخاره با قرآن لازم است
که فرد روي معاني قرآن تسلط داشته باشد و بداند که قرآن چه حقيقتي را بيان
مي کند.
* اين که بعضي علما هم موضوع علت استخاره گرفتن را مي پرسند هم به همين خاطر است؟
بله،
بعضي اوقات آياتي که مي آيد معناي متفاوتي دارد لذا فردي که استخاره مي
گيرد بهتر است بداند براي چه موضوعي استخاره مي گيرد. البته بعضاً هم با
دانستن موضوع سعي در راهنمايي و کمک و مشورت دارند.
* اين روزها کتاب ها و نرم افزارهايي باب شده است براي بحث استخاره، آيا مي توان به اين موارد استناد کرد؟
اولاً
که بايد ببينيم چه کسي اين کارها را آماده کرده است و ثانياً همان طور که
گفته شد هر آيه به هر نيتي و هر قصدي نمي خورد و معناي متفاوتي پيدا مي
کند. آن چيز که از ظاهر امر برمي آيد به موارد اين چنيني نمي توان اعتماد
کرد. جداي از اين در اين نوع استخاره آفتي است که مي تواند اين نوع استخاره
ها باعث تضعيف اعتقادات شود. نوعاً فرد به کتاب و يا نرم افزار مراجعه مي
کند و برايش جواب خوب مي آيد اما آن کار برايش نتايج بدي به همراه دارد و
به مشکلات زيادي برمي خورد. آن وقت ممکن است به اصل استخاره گرفتن و کمک
گرفتن از خدا بدبين شود.
* عمل به نتيجه استخاره چه خوب و چه بد واجب است يا بهتر است انجام شود؟
ببينيد
اگر استخاره با همه شرايط و بعد از پشت سر گذاشتن همه مسائل انجام گرفته،
مثل اين است که شما از خداوند طلب خير کرده ايد و خداوند به شما مسير را
نشان داده، پس نبايد به گونه اي ديگر عمل کنيم. عمل نکردن به استخاره صحيح و
با شرايط لازم مثل عمل نکردن به حرف بهترين متخصص است. جداي از اين که در
بعضي موارد استخاره تکليف آور است و عمل نکردن به آن عواقبي براي فرد به
همراه دارد.
[12]. مظفری، آیت، مبانى بصیرت، فصلنامه علمى - پژوهشى حکومت اسلامى، ص 74، شماره 55، 1389ش
بیمه، نوعى تعهّد و پیمان میان دو شخص حقیقى یا حقوقى است که به موجب آن یک طرف متعهّد مى گردد در ازاى پرداخت مبلغى از سوى طرف دیگر، در صورت وقوع حادثه، همۀ خسارت وارده بر او یا بخشى از آن را جبران نماید. بیمه انواع مختلف دارد که از نظر اسلام، تمام اقسام آن با مراعات شرایط خاص خود، صحیح می باشند.
جواب: به نظر مقام معظم رهبری قرارداد بیمه عمر از نظر شرعی مانعی ندارد و گرفتن و دادن آن حرام نیست. (ترجمه استفتائات مقام معظم رهبری، ج2، ص341، س866)
جواب: اگر مطابق مقررات باشد اشكال ندارد. (توضیح المسائل دوازده مرجع, ج2, ص786, احکام بیمه, م19)
جواب: استفاده از بیمه درمانی دیگران جایز نیست. (ترجمه استفتائات مقام معظم رهبری، ج2، ص،341، س867 - جامع المسائل آیة الله فاضل لنکرانی ره، ج1، س2191)
جواب: بلی ـ مورد قبول فقه شیعی میباشد؛ بیمه قرار و عقدی است بین بیمه كننده و موسسه یا شركت یا شخص كه بیمه را میپذیرد، و این عقد مثل سایر عقدها محتاج به ایجاب و قبول است، و شرایطی كه در موجب و قابل و عقد در سایر عقود، معتبر است در این عقد نیز معتبر است، و میتوان این عقد را با هر لغتی و زبانی جاری نمود.
در بیمه علاوه بر شرایطی كه در سایر عقود است از قبیل بلوغ و عقل و اختیار و..، چند شرط نیز معتبر است:
1) تعیین مورد بیمه كه فلان شخص است یا فلان مغازه است یا فلان كشتی یا اتومبیل یا هواپیما است.
2) تعیین دو طرف عقد كه اشخاص هستند یا موسسات، یا شركتها یا دولت.
3) تعیین مبلغی كه باید بپردازد.
4) تعیین اقساطی كه باید آن را بپردازند، و تعیین زمان اقساط.
5) تعیین زمان بیمه كه از اول فلان ماه یا سال تا چند ماه یا چند
تعیین
خطرهایی كه موجب خسارت میشود، مثل حریق یا غرق یا سرقت یا وفات یا مرض، و
میتوان كلیهی آفاتی را كه موجب خسارت میشود، قرار دهند. (ملحقات توضیح
المسائل امام خمینی(ره)، م2862 و2863)
جواب: بیمهی اجباری صحیح نیست، ولی اگر استیجار كارگر مبنیّ بر این باشد كه بیمهی آنها را كارفرما بدهد عمل به آن لازم است. (استفتائات امام خمینی(ره)، ج3، ص561 ، س1)
شرح پرسش: بنده قصد انجام بیمه سرمایهگذاری با یکی از شرکتهای بیمه را دارم. به این صورت که تا ده سال، سالیانه یک میلیون تومان پرداخت میشود. یعنی سال اول یک میلیون، سال دوم علاوه بر یک میلیون، ده درصد بیشتر یعنی ۱ میلیون و ۱۰۰ هزار، سال سوم ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار و همینطور تا سال دهم به صورت افزایشی به صورت سرمایهگذاری پرداخت میشود. و پس از پایان ده سال، بیمه مبلغی در حدود سی میلیون تومان به عنوان سود سرمایهگذاری به بنده پرداخت میکند. آیا چنین موضوعی مشکل شرعی دارد؟
پاسخ کلی:
چنانچه
سرمایهگذاری واقعی بوده و صرفاً حالت قرض نداشته باشد، بلکه قرارداد تحت
عنوان یکی از عقود شرعی (مانند مضاربه) صورت گیرد، اشکالی ندارد. و از آنجا
که معمولاً این شرایط، در قوانین مورد تأیید شورای نگهبان لحاظ میشود،
اگر مقررات این بیمه طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی و مورد تأیید شورای محترم
نگهبان باشد استفاده از این بیمه جایز است.
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سوال، چنین است:
اگر بر طبق مصوبه مجلس شورای اسلامی و مورد تأیید شورای محترم نگهبان پرداخت میشود مانع ندارد.
اگر معامله شرعى انجام دهد و مثلاً در قرارداد، تعیین مقدار سود
نکند بلکه فقط نسبتى از سود را براى او معین کند اشکال ندارد. اما اگر
اساس معامله بر پرداخت مبلغى به عنوان سود در مدت مقرر باشد ربا و حرام
است.
اگر سرمایهگذاری واقعی باشد و درصدی اضافه بابت سود آن بدهند مانعی ندارد و اما اگر قرض به شرط زیاده باشد ربا و حرام است.
1. بیمه یکى از عقود مستحدثه است که در عرف عقلاً معمول است، و
چنانچه شرایط عامّه عقود در آن جمع باشد، شرعاً اشکالى ندارد، و باید طبق
قراردادى که بسته شده عمل شود، و مىتوان سهمیّه افراد مورد نظر را به صورت
درصدى، نه ریالى، تعیین کرد، و مشمول ادّله وجوب وفای به عقد است.
2.
هرگاه این قرارداد به عنوان مضاربه و یا شرکت در یک کار سودآور بوده باشد
و آنچه را بیمه میپردازد به عنوان سود محسوب شود مانعی ندارد.
چنانچه سود تحت عنوان عقود شرعی صحیح باشد، بلااشکال باشد.
« ...إِنَّ اللّهَ لاَ یُحِبُّ
مَن کَانَ مُخْتَالاً فَخُورًا...و َالَّذِینَ یُنفِقُونَ اَمْوَالَهُمْ
رِئَـاء النَّاسِ...» (نساء/36-38)
«... خداوند کسی را که متکبر و فخر
فروش است دوست نمی دارد...و آنها کسانی هستند که احوال خود را برای نشان
دادن به مردم انفاق می کنند...»
از امام صادق (علیه السلام) روایت شده:
«کُلُّ رئاءٍ شِرْکٌ إنَّه مَنْ عَمِلَ لِلنّاسِ کان ثَوابُهُ عَلَی النّاسِ و من عَمِلَ للهِ کان ثوابُهُ عَلَی اللهِ»
«هرگونه
ریایی شرک است، هر کس برای مردم کار کند پاداشش به عهدۀ مردم است و هر کس
برای خدا کار کند ثوابش بر خداست.» (مكارم شیرازی، ناصر؛ تفسیر نمونه، ج
13، ص 407)
مولا عبد اللّه شوشتری به منزل شیخ بهایی رفت. وقت نماز شد. شیخ بهایی از او خواست كه نماز جماعت بخواند. مرحوم شوشتری مقداری فكر كرد، جوابی نداد و با سرعت به منزل خود برگشت.
بعضی از دوستان از او سوال كردند كه آقا شما با اهتمامی كه به نماز اوّل وقت دارید، چرا در منزل شیخ بهایی نماز نخواندید؟
گفت: هر چه فكر كردم، دیدم در نفسم یك تغییری هست در صورتی كه مثل شیخ بهایی پشت سر من نماز بخواند. این بود كه از ترس ریا نماز نخواندم.
مرد زاهدی، روزی به مهمانی شخصیتی بزرگ رفت. هنگام غذا خوردن فرا رسید. زاهد از عادت همیشگی غذا کمتر خورد .
بعد
از غذا، نوبت نماز خواندن رسید. مرد زاهد به نماز ایستاد، اما بر خلاف
همیشگی، نماز را طولانی به جا آورد. پس از آنکه به خانه رسید، از همسرش
طعام خواست.
پسر او که همراهش بود، با تعجب پرسید: مگر در مهمانی به اندازه کافی غذا نخوردی؟
پدر گفت: کم خوردم تا آدم پرخوری جلوه نکنم و برای روزهای آینده برای خود موقعیتی کسب کنم !
پسر با شنیدن شرح ریا کاری پدر به او گفت: پدر جان! نمازت را نیز قضا کن که چیزی نکردی که به کار آید !
صحّت نماز با بدن و لباس نجس
درسه صورت، اگر بدن یا لباس نمازگزار نجس باشد، نماز او صحیح است:
1- آن که به واسطه زخم یا جراحت یا دملى که در بدن اوست، لباس یا بدنش به خون آلوده شده باشد;
2- آن که بدن یا لباس او به مقدار کمتر از درهم (اندازه دوریالى یا سر انگشت) به خون آلوده باشد:
3- آن که ناچار باشد با بدن یا لباس نجس نماز بخواند.
-------------------------------
فطریه را میتوان در یکی از هشت موردی که در بحث زکات مال بیان میشود مصرف نمود
مراجع محترم تقلید درباره مصارف زکات می گویند:
"انسان مى تواند زکات را در هشت مورد مصرف کند: اوّل: فقیر و آن کسى است که مخارج سال خود و عیالاتش را ندارد و کسى که صنعت یا ملک یا سرمایهاى دارد که مىتواند مخارج سال خود را بگذراند فقیر نیست.
دوم: مسکین و آن کسى است که از فقیر سختتر مىگذراند.
سوم: کسى که از طرف امام علیه السلام یا نایب امام مأمور است که زکات را جمع و نگهدارى نماید و به حساب آن رسیدگى کند و آن را به امام علیه السلام یا نایب امام یا فقرا برساند.
چهارم: کافرهایى که اگر زکات به آنان بدهد به دین اسلام مایل مىشوند، یا در جنگ به مسلمانان کمک مىکنند. پنجم: خریدارى بندهها و آزاد کردن آنان.
ششم: بدهکارى که نمىتواند قرض خود را بدهد.
هفتم: سبیل اللَّه، یعنى کارى که مانند ساختن مسجد منفعت عمومى دینى دارد، یا مثل ساختن پل و اصلاح راه که نفعش به عموم مسلمانان مىرسد و آنچه براى اسلام نفع داشته باشد به هر نحو که باشد.
هشتم: ابن السبیل، یعنى مسافرى که در سفر درمانده شده است." ولى احتیاط مستحبّ آ ن است که فقط به فقراى شیعه پرداخت شود.
نظر مراجع عظام در این زمینه:
امام، اراکی، خوئی، فاضل، خامنه ای، تبریزِی، نوری: احتياط مستحّب آن است كه فقط به فقراي شيعه بدهد.
بهجت: احتياط آن است كه فقط به فقراي شيعه بدهد.
زنجاني: احتياط مستحّب آن است كه فقط به فقراي شيعه بلكه فقط به مساكين (يعني فقراي بسيار نيازمند) بدهند.
سبحانی: احتياط واجب آن است كه فقط به فقراىشيعه بدهد.
گلپايگاني، صافي: احتياط واجب آن است كه زكات فطره را به فقراء شيعه اثني عشري بدهد.
سيستاني: زكات فطره را بنابر احتياط واجب بايد فقط به فقرا داد.
مكارم: زكات فطره را بنابر احتياط واجب بايد فقط به فقرا و مساكين بدهند مشروط بر اين كه مسلمان و شيعه دوازده امامي باشند.
وحید: احتیاط
واجب آن است كه به فقرا داده شود ، و باید شیعه دوازده امامى باشد ، مگر
در صورتى كه مؤمن پیدا نكند ، كه در این صورت به غیر ناصبى هم مىشود داد.
مظاهری: مصرف زكات فطره مصرفى است كه براى زكات مال گفته شده. یاحقّ.